Cách sử dụng máy hàn que đúng kỹ thuật

Các thợ hàn cơ khí nhận định rằng máy hàn que không dễ sử dụng như máy hàn khí CO2, tuy nhiên thì loại máy hàn hồ quang tay này lại được sử dụng phổ biến hơn vì chi phí vận hành rẻ. Sau đây chúng tôi sẽ hướng dẫn các bạn sử dụng máy hàn que đúng cách, đặc biệt là người mới học hàn nên tham khảo bài viết này trước khi thử sức hàn que với máy hàn điện tử nhé!

Hướng dẫn sử dụng máy hàn que

Bước 1: Lắp dây hàn, dây mass vào máy hàn que điện tử.

Hầu hết máy hàn que điện tử sẽ đi kèm các phụ kiện quan trọng trong đó có dây hàn, dây mass và kẹp hàn, kẹp mass. Dây hàn và dây mass sẽ được đầu vào 2 cực âm/dương của máy hàn.

Ta lấy dây mass đấu vào cực âm, còn dây hàn đấu vào cực dương (cần đặt kẹp mass tránh đường hàn để có thể thực hiện quy trình hàn dễ dàng). Khi cắm vào 2 cực của máy hàn, cần chú ý lắp đúng theo khớp (vặn theo chiều kim đồng hồ thật chặt).

Bước 2: Gắn que hàn vào kẹp hàn.

Bước 3: Thiết lập dòng hàn

Trên mỗi máy hàn que (máy hàn inox) đều có núm vặn điều chỉnh dòng hàn (hay còn gọi là cường độ dòng hàn, tính theo đơn vị Ampe). Nếu que hàn có đường kính lớn thì chúng ta sẽ điều chỉnh dòng hàn lớn và ngược lại.

Bước 4: Cấp nguồn điện cho máy hàn

Mỗi máy hàn sẽ thích ứng với nguồn điện vào phù hợp, nguồn điện cấp mà máy hàn sử dụng là 220V hoặc 380V (nguồn điện 3 pha này chỉ phù hợp với máy hàn công nghiệp).

Trước khi cắm dây điện vào nguồn điện hãy đảm bảo là công tắc On/Off đang chuyển về trạng thái tắt để đảm bảo an toàn, tránh mọi sự cố không đáng có như máy tự vận hành.

Bước 5: Thực hiện hàn.

Hãy đưa que hàn tới vị trí cần hàn, đồng thời sau khi cấp nguồn điện bạn chỉ cần bật công tắc là máy hàn có điện và chúng ta sẽ thực hiện hàn.

Để trở thành một thợ cơ khí giỏi, bạn cần phải trải qua quá trình thực hành và luyện tập chăm chỉ

Kỹ thuật đúng để hàn que đẹp

Làm sạch vật hàn trước khi hàn

Trước hết muốn hàn que đẹp, mối hàn chất lượng thì phải đảm bảo vật hàn cần được làm sạch trước khi hàn. Cần loại bỏ xỉ hàn (nếu có), dùng búa gõ xỉ hoặc bàn chà sắt để làm sạch. Việc làm này rất quan trọng vì không chỉ giúp mối hàn đẹp hơn và còn tạo sự kết dính, chắc chắn cho mối hàn.

Đây được xem là mối hàn đẹp, chất lượng

Sử dụng que hàn phù hợp với dòng hàn

Cách sử dụng que hàn và điều chỉnh dòng hàn phù hợp không khó như bạn nghĩ, dựa vào bảng thông số dưới đây, bạn sẽ biết cách chọn dòng điện phù hợp với que hàn nhất. Phạm vi điều chỉnh dòng điện hàn AC/DC cho từng loại que hàn như sau:

• Đường kính que hàn 2,5mm nên điều chỉnh dòng hàn 50 – 90A.
• Đường kính que hàn 3,2mm nên điều chỉnh dòng hàn 90 – 130A.
• Đường kính que hàn 4.0mm nên điều chỉnh dòng hàn 140 – 190A.
• Đường kính que hàn 5.0 mm nên điều chỉnh dòng hàn 180 – 240A.

Ngoai ra, dòng hàn có thể điều chỉnh theo cách tính sau: 1A tương ứng với 0.0254 mm đường kính que hàn.

Lưu ý: nếu bạn thiết lập cường độ dòng hàn quá cao sẽ gây hiện tượng tóe tia lửa hàn, cháy biên hoặc thủng mối hàn. Còn cường độ dòng hàn quá thấp so với tiêu chuẩn làm việc sẽ gây ra hiện tượng dính que, độ ngấu thấp, chất lượng hàn không đẹp, không chắc chắn.

Vì vậy nếu mới làm quen bạn nên để dòng hàn ở mức thấp rồi tăng dần lên, đến khi nào phù hợp với độ ngấu của vật liệu hàn mà bạn ưng ý. Để trở thành một “chuyên gia hàn que” bạn cần phải luyện tay nghề nhiều lần và đúc kết được kinh nghiệm trong mỗi lần hàn que.

Hiện tượng khi hàn với dòng hàn quá cao

Hiện tượng khi hàn với dòng hàn quá thấp

Xem thêm: Hàn inox mỏng nên chọn máy hàn Tig, Mig hay máy hàn que?

Điều chỉnh hồ quang cho máy hàn que

Chiều dài hồ quang là khoảng cách từ que hàn đến vật hàn, thường dao động từ dao động từ 1,6mm – 2,4mm. Chiều dài hồ quang sẽ phải thay đổi theo đường kính, điện cực, lõi thuốc bọc, cường độ dòng điện và vị trí hàn.

Thông thường thì chiều dài hồ quang tăng khi sử dụng điện cực, đường kính, dòng hàn lớn (nhưng không được lớn hơn đường kính lõi điện cực). Tuy nhiên nếu chiều dài hồ quang quá cao sẽ làm giảm độ tập trung của hồ quang, vì vậy hiệu suất đắp sẽ giảm, mối hàn không đẹp, rỗ khí. Còn nếu hồ quang quá ngắn, sẽ gây ngắn mạch trong quá trình dịch chuyển kim loại.

Vì vậy, cách để điều chỉnh hồ quang sẽ không có một tiêu chuẩn nhất định, tất cả là phải dựa vào sự hiểu biết, cách nhìn và kinh nghiệm sau mỗi lần hàn.

Mẹo để có thể biết được chiều dài hồ quang ổn định nhất là nếu tiếng nổ của hồ quang nghe đều, êm, ánh sáng không quá sáng hoặc tối, chỉ vừa đủ thì chiều dài hồ quang được đánh giá là có thể chấp nhận được.

Hiện tượng khi hàn với chiều dài hồ quang quá dài

Hiện tượng khi hàn với chiều dài hồ quang quá ngắn

Điều chỉnh góc nghiêng hàn

Đây cũng là một trong những yếu tố góp phần tạo nên mối hàn đẹp mà bạn cần phải lưu ý. Nếu hàn trên bề mặt phẳng, thì góc que hàn nên nghiêng từ 5 – 15 độ theo hướng chuyển động. Còn nếu bạn hàn hồ quang ở vị trí thẳng đứng (chiều dọc) nên để góc que hàn từ 0 – 15 độ ngược chiều với hướng di chuyển que hàn.

Thực hiện thao tác que hàn

Có 4 kiểu chuyển động chính mà thợ hàn nào cũng phải nhuần nhuyễn và học cách “làm chủ” được các thao tác hàn để có được những mối hàn chất lượng nhất, đó là:

• Chuyển động ngang sẽ đảm bảo được chiều rộng của mối hàn, giúp hàn kín, chắc chắn.
• Chuyển động dọc theo trục mối hàn để hàn hết chiều dài của mối hàn,
• Chuyển động liên tục
• Chuyển động ngắt quãng

Tuy nhiên các chuyển động hàn này không thể áp dụng cho tất cả các mối hàn. Ví dụ 2 chuyển động hàn trên một mối hàn giống nhau sẽ tạo ra chất lượng hàn khác nhau. Cụ thể như đối với vật liệu hàn mỏng không nên áp dụng chuyển động ngang, bởi khi dịch chuyển que theo chiều ngang thường có xu hướng tốc độ rê chậm, nên rất dễ bị thủng mối hàn., thay vào đó nên áp dụng chuyển động dọc và ngắt quãng.

Làm sạch mối hàn sau khi hàn

Sau khi hàn xong, chúng ta dùng búa đập hoăc bàn chải sắc làm sạch xỉ hàn. Hoặc có thể sử dụng máy mài khuôn để làm nhẵn mối hàn, tăng thêm tính thẩm mỹ cho kết quả sau khi vừa được gia công xong.

Lưu ý về khi sử dụng máy hàn que điện tử

• Bạn cần phải trang bị cho mình bộ đồ bảo hộ lao động trước khi hàn như mặt nạ hàn (hoặc kính hàn), găng tay, tạp dề hay quần áo cách điện.
• Máy hàn trước khi sử dụng phải được kiểm tra và đảm bảo ở tình trạng đủ an toàn như dây nối được bao bọc tốt; đồng thời vỏ máy phải được nối đất,…
• Sử dụng cáp hàn của nhà sản xuất, không sử dụng phụ kiện không đủ tiêu chuẩn.
• Khí khói hàn độc, gây ảnh hưởng nguy hiểm đến người nếu hít phải. Vì vậy hãy thực hiện hàn ở những nơi thoáng khí, tránh đặt máy ở những nơi có độ ẩm cao và bụi bặm (nếu đặt máy ở ngoài trời thì cần có biện pháp che chắn).
• Đặt máy hàn cách xa những vật liệu dễ cháy và khí dễ bắt lửa. Nếu hàn điện ở nơi có nguy cơ cháy nổ thì cần người thợ hàn phải tuân theo các yêu cầu về an toàn và phòng chống cháy nổ.